Гродзенская крэпасць

Гродзенская крэпасць — комплекс фартыфікацыйных умацаванняў, якія былі збудаваныя навокал г. Гродна ў канцы 19 ст. (7 фартоў) і ў пачатку 20 ст. (13 фартоў, недабудаваныя).
Каменная фартыфікацыя ў Гродне існавала з 12 ст. (сцены дзядзінца), што было рэдкай з’явай на тагачаснай Русі. Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай, неадпаведнасць старых умацаванняў новым патрабаванням, разам са стратэгічнай важнасцю горада, прывялі да распрацоўкі шэрагу планаў будовы сучаснай крэпасці (кан. 19—пач. 20 ст., 1807, 1831). Палітычныя падзеі і недахоп сродкаў не далі гэтым планам ажыццявіцца.
Адзначаецца, што няўдача гэтых планаў вырат